Kościół Sant’Alvise
kościół parafialny | |||||||||||||||
![]() Fasada kościoła od strony Campo Sant’Alvise | |||||||||||||||
Państwo | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Miejscowość | |||||||||||||||
Adres |
Campo Sant'Alvise, 3205, 30121 Venezia VE, Italia | ||||||||||||||
Wyznanie | |||||||||||||||
Kościół | |||||||||||||||
Wezwanie | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Położenie na mapie Wenecji ![]() | |||||||||||||||
Położenie na mapie Włoch ![]() | |||||||||||||||
Położenie na mapie Wenecji Euganejskiej ![]() | |||||||||||||||
![]() | |||||||||||||||
Strona internetowa |
Kościół Sant’Alvise (nazwa w języku weneckim, wł. chiesa di San Ludovico Vescovo, pl. kościół św. Ludwika z Tuluzy) – rzymskokatolicki kościół w Wenecji w dzielnicy (sestiere) Cannaregio. Administracyjnie należy do Patriarchatu Wenecji. Jest kościołem parafialnym parafii pod tym samym wezwaniem, wchodzącej w skład dekanatu Cannaregio - Estuario[1].
Wśród zgromadzonych w jego wnętrzu dzieł sztuki wyróżniają się trzy obrazy Giambattisty Tiepola, przedstawiające sceny z Męki Pańskiej.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Klasztor i kościół Sant’Alvise zostały zbudowane w 1388 roku na polecenie weneckiej szlachcianki, Antonii Venier, której, według tradycji, 5 lat wcześniej ukazał się kilkakrotnie we śnie św. Ludwik, biskup Tuluzy i nakazał jej zbudowanie kościoła na swoją cześć, wskazując przy tym miejsce, na którym kościół ten miał powstać[2]. Później Venier wraz z grupą kobiet, zwolenniczek nauk św. Augustyna, przeniosła się do klasztoru. Pierwotne drewniane obiekty zostały przebudowane w 1430 roku, w znacznej mierze dzięki hojności papieża Marcina V[3]. Później znalazły tu schronienie również augustianki z Serravalle[4]. W XVII wieku kościół został przebudowany, zyskując obecny wygląd[5].
Na mocy dekretu napoleońskiego Królestwa Włoch z 5 czerwca 1805 roku (oraz kolejnych dekretów) zainicjowano w Wenecji proces kasat i przekształceń kościołów i klasztorów oraz zmian granic parafii[6]. W 1807 roku przeniosły się tu zakonnice z pobliskiego klasztoru Santa Caterina[3]. Na mocy dekretu z 25 kwietnia 1809 roku wspólnota augustiańska została 12 maja następnego roku zniesiona[4]. Klasztor Sant’Alvise stał się schroniskiem dla porzuconych dziewcząt, a kościół przekształcono w kościół parafialny[3]. W 1847 roku, po zburzeniu klasztoru Santa Lucia w związku z budową stacji kolejowej, klasztor Sant’Alvise został przekazany kanosjankom, które nadal w nim mieszkają zajmując się opieką i edukacją biednych i opuszczonych dziewcząt. Tutaj również założyły szkołę specjalną dla głuchoniemych, trzecią tego rodzaju we Włoszech. W tym klasztorze, w 1893 roku rozpoczęła nowicjat i mieszkała przez kilka lat św. Józefina Bakhita[7].
W latach 1989–1991 kościół został odrestaurowany[8].
Architektura
[edytuj | edytuj kod]Kościół Sant'Alvise jest położony na północnym krańcu dzielnicy Cannaregio. Obiekt, widoczny z dwóch stron, otoczony jest rozległymi zabudowaniami dawnego klasztoru augustianek, później kanosjanek[9].
Fasada
[edytuj | edytuj kod]Fasada, pierwotnie zamknięta trójkątnie, zbudowana z nieotynkowanej cegły, podzielona jest pionowo sześcioma lizenami, połączonymi u góry arkadkowym gzymsem. Część środkowa jest zwieńczona trójkątnym szczytem. Znajduje się w niej oculus i portal główny z wysokim trójkątnym zwieńczeniem, w którym umieszczony jest XV-wieczny posąg św. Ludwika. Elewacja boczna (z lewej strony), również z cegły, zawiera pozostałości barokowe na pierwotnym, gotyckim tle[9].
Kampanila
[edytuj | edytuj kod]Wysoka na 26 metrów ceglana kampanila pochodzi z XIV wieku. Jest zwieńczona stożkowym hełmem, otoczonym czterema małymi wieżyczkami. W XVII wieku hełm został zastąpiony ośmiobocznym bębnem. Podczas remontu w 1910 roku przywrócono kampanili pierwotny wygląd. Jej dzwony są uruchamiane elektromechanicznie[3].
Wnętrze
[edytuj | edytuj kod]Wnętrze jest jednonawowe[10]. Z dzieł sztuki zdobiących wnętrze wyróżniają się trzy obrazy Giambattisty Tiepola, zwłaszcza poruszające Wejście Chrystusa na Kalwarię, a także Włożenie korony cierniowej i Ubiczowanie (1737–1740)[5].
Prezbiterium
[edytuj | edytuj kod]Wzdłuż ścian ustawione są ołtarze. Prezbiterium, przeprojektowane pod koniec XVIII wieku, wciąż zachowuje pewne cechy oryginalnej, gotyckiej budowli, widoczne w sklepieniu krzyżowym i dwóch oknach[9]. Ołtarz główny znajduje się za barokową balustradą. Na lewej ścianie wisi płótno Modlitwa Chrystusa w Ogrójcu Angela Trevisaniego, a na prawej – Wejście Chrystusa na Kalwarię Giovanniego Battisty Tiepola, zrealizowany na zamówienie szlachcica Alvise Cornera[2].
Organy
[edytuj | edytuj kod]Organy, usytuowane za ołtarzem głównym, w apsydzie[2], zbudował w 1760 roku Nicolò Moscatelli. Mają one 19 głosów[5].
Nawa
[edytuj | edytuj kod]Freski na suficie w stylu trompe l'oeil są dziełem Antonia Torriego i Pietra Ricchiego[3].
Prawa ściana
[edytuj | edytuj kod]Po prawej stronie prezbiterium, na przedniej ścianie nawy, nad ołtarzem, wisi obraz Adoracja Trzech Króli pędzla Stefana Paoluzziego. Na ścianie bocznej wiszą dwa duże płótna Giovanniego Battisty Tiepola, Włożenie korony cierniowej i Ubiczowanie. Za nimi znajduje się obraz Ostatnia wieczerza, przypisywany Girolamowi da Santacroce. Dalej stoi XVII-wieczny ołtarz św. Ludwika z Tuluzy, bogaty w marmur i posągi. W centralnej niszy widnieje polichromowany, drewniany posąg św. Ludwika, przedstawionego jako młody biskup, ubrany w habit franciszkański, z koroną u stóp. Flankują go dwa marmurowe posągi: Św. Jan Chrzciciel i Św. Antoni, dzieła szkoły Jacopa Sansovina. Pod XVIII-wiecznymi kratami, za którymi niegdyś znajdowało się przejście łączące kościół z klasztorem sióstr, wisi wielkowymiarowe płótno Święty Ludwik przyjmujący sakrę biskupa Tuluzy Pietra Daminiego[2].
Lewa ściana
[edytuj | edytuj kod]Po lewej stronie prezbiterium, na przedniej ścianie nawy, nad ołtarzem Matki Bożej Bolesnej, wisi obraz Adoracja pasterzy pędzla Stefana Paoluzziego. W przedniej części ściany bocznej, wokół ambony ustawione zostały drzwiczki starych organów z obrazami: Zwiastowanie, Św. Ludwik i Św. Augustyn, przypisywanymi szkole Bonifacia de' Pitati. Po ich lewej stronie stoi okazały XVIII-wieczny ołtarz Matki Bożej Różańcowej, bogaty w marmury, posągi i płaskorzeźby. W centralnej niszy, na złotym, mozaikowym tle znajduje się marmurowy posąg Matki Bożej z puttami, natomiast w bocznych niszach - marmurowe posągi Św. Dominik i Św. Teresa, przypisywane Giovanniemu Marii Morlaiterowi[2].
Barco
[edytuj | edytuj kod]Nad wejściem znajduje się barco, podwieszony chór wsparty na dwóch smukłych kolumnach[9]. Zbudowany w XV wieku jest jedną z pierwszych konstrukcji tego typu w Wenecji[11]. Kuta krata pochodzi z XVIII wieku. Służyła ona do zasłonięcia podczas nabożeństwa zakonnic, które wchodziły na barco z przylegającego klasztoru. Podobna krata poniżej, na prawej ścianie zasłaniała je, kiedy schodziły, by przyjąć komunię[3]. Pod barco, po prawej stronie wejścia wisi osiem tabliczek temperowych o tematyce starotestamentowej pędzla następcy Lazzara Bastianiego: Kolos na glinianych nogach, Salomon i Królowa Saby, Tobiasz z archaniołem Rafałem, Rachela u źródła, Złoty Cielec, Odnalezienie Józefa, Jozue i wzięcie Jerycha, Ubóstwo Hioba. Na lewo od wejścia wisi płótno Wieczerza w domu faryzeusza, kopia obrazu zrealizowanego przez Paola Veronese dla klasztoru San Bastian, obecnie w zbiorach Pinakoteki Brera. Nad kolumnami podtrzymującymi barco umieszczono posągi: Św. Jan Chrzciciel i Zbawiciel, oba z połowy XVI wieku[2].
- Wnętrze
-
Nawa
-
Organy
-
Ołtarz św. Ludwika z Tuluzy
-
Barco
- Obrazy
-
Pietro Antonio Torri i Pietro Ricchi, Niebiańskie Jeruzalem
-
Pietro Damini, Święty Ludwik przyjmujący sakrę biskupa Tuluzy
-
Giovanni Battista Tiepolo, Wejście Chrystusa na Kalwarię
-
Giovanni Battista Tiepolo, Włożenie korony cierniowej i Ubiczowanie
-
Bonifacio de' Pitati, Święci Augustyn i Apolinary
Klasztor
[edytuj | edytuj kod]Klasztor, przylegający do kościoła z prawej strony, zbudowany został na obszarze pomiędzy kanałami Rio de Sant’Alvise a Rio dei Zechini. Kompleks klasztorny wznosi się wokół dwu krużganków. Z pierwszego pozostało tylko kilka fragmentów, z drugiego natomiast zachował się cały ganek z gotyckimi kolumnami i kapitelami, na których wspierają się półkoliste łuki arkad. Pośrodku odsłoniętego dziedzińca znajduje się studnia i oryginalne posadzki z terakoty, będące przykładem odprowadzania wody deszczowej w średniowiecznym mieście[2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ ParrocchieMap.it: Parrocchia di S. LUDOVICO VESCOVO (VULGO S.ALVISE). www.parrocchiemap.it. [dostęp 2019-12-01]. (wł.).
- ↑ a b c d e f g VeneziaMuseo: Ciexa de Sant'Alvise. www.veneziamuseo.it. [dostęp 2019-12-01]. (wł.).
- ↑ a b c d e f Jeff Cotton: Sant’Alvise. www.churchesofvenice.co.uk. [dostęp 2019-12-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-09)]. (ang.).
- ↑ a b Archivio di Stato di Venezia: S. Alvise (Venezia). www.archiviodistatovenezia.it. [dostęp 2019-12-01]. (wł.).
- ↑ a b c Chorus - Associazione per le Chiese del Patriarcato di Venezia: Chiesa di Sant'Alvise. www.chorusvenezia.org. [dostęp 2019-12-01]. (wł.).
- ↑ Emma Filipponi: Città e attrezzature pubbliche nella Venezia di Napoleone e degli Asburgo: le rappresentazioni cartografiche. virgo.unive.it. [dostęp 2019-12-01]. (wł.).
- ↑ Fondo Ambiente Italiano: Convento di Sant’Alvise. www.fondoambiente.it. [dostęp 2019-12-07]. (wł.).
- ↑ Lorenzo Renzulli: San Lodovico Vescovo vulgo Sant'Alvise. www.parrocchie.it. [dostęp 2019-12-01]. (wł.).
- ↑ a b c d Le Chiese delle Diocesi italiane: Chiesa di San Ludovico Vescovo, vulgo Sant′Alvise <sestiere di Cannaregio, Venezia>. www.chieseitaliane.chiesacattolica.it. [dostęp 2019-12-01]. (wł.).
- ↑ Venezia e le sue lagune: Sant’Alvise. www.venicethefuture.com. [dostęp 2019-12-01]. (wł.).
- ↑ ARTE.it: Chiesa di Sant’Alvise. www.arte.it. [dostęp 2019-12-01]. (wł.).